De stad van morgen is slim. Dit toekomstbeeld kennen we allemaal, maar wat verstaan we precies onder een Smart City? Hoe komt die eruit te zien? Tijdens het Insights Live seminar van ABN AMRO op 16 februari werd door vier sprekers stilgestaan bij dit thema. Wat betekenen slimme steden voor de bouwsector?
“De stad is als een lege iPhone”, aldus Kees Jansen, stadsfilosoof en smart city strateeg. Jansen gaf in zijn presentatie tijdens het seminar aan dat er geen permanente oplossingen meer gezocht moeten worden voor grootstedelijke problemen. Omdat het tempo waarin technologie, demografie en andere gebieden veranderen zo enorm hoog ligt, zijn deze al achterhaald voordat ze in de praktijk zijn gebracht. Volgens Jansen is de stad van de toekomst aanpasbaar, net zoals je een app op je smartphone downloadt op het moment dat je deze nodig hebt en weer delete als je hem beu bent.
People, planet, profit
Volgens Caroline Gehrels, European Cities Director bij Arcadis, gaat de stad van de toekomst over de balans tussen drie elementen: people, planet en profit. Sensoren of auto’s die automatisch rondrijden zijn leuke elementen die volop zullen terugkomen in slimme steden, maar uiteindelijk gaat het over mensen. Het moet voor iedereen mogelijk zijn om in de stad van de toekomst te wonen, ongeacht beroep, afkomst of inkomen. Duurzaamheid is eveneens belangrijk. Gehrels: “Mooi bouwen is duurzaam bouwen.” Wat dat betreft, doet Nederland het momenteel al niet onverdienstelijk. Op de Sustainable Cities Index van Arcadis staan Amsterdam (11) en Rotterdam (19) in de top twintig van steden.
Zelfrijdende auto’s en circulariteit
Maarten Steinbuch, hoogleraar automotive technologie aan de TU Eindhoven, denkt dat niet alleen steden slimmer worden, maar ook de logistiek daarbinnen in hoog tempo zal veranderen. Zelfrijdende auto’s zijn al geen illusie meer en Steinbuch verwacht dat onze kleinkinderen geen rijbewijs meer nodig zullen hebben. Binnen nu en tien jaar zal op dit gebied veel veranderen, zo denkt Steinbuch, doordat alle grote fabrikanten momenteel met dit thema bezig zijn.
De stad van de toekomst kenmerkt zich ook door circulariteit. Dat hoopt Marc de Wit althans. De circulair expert van Circle Economy merkt op dat grondstoffen en materialen niet eindeloos zijn. Steden moeten daarom wel de transitie maken naar een circulaire economie. Hij geeft als voorbeeld de DHL-bezorger die ook weer een bezorging mee terug neemt. Binnen de bouwsector is circulair denken een actueel thema als het gaat om de levensduur van materialen en gebouwen.
De bouwsector en smart cities
Wat betekenen bovengenoemde ontwikkelingen voor de bouwwereld? Een aantal zaken zien we al terug in de sector. Zoals Internet of Things (IoT), waarbij apparaten met een digitale verbinding aan elkaar gekoppeld zijn. Ze verzamelen dan gegevens, analyseren die en sturen ook bij op basis van hun analyse. Slimme steden zullen oneindig veel sensoren bevatten, dus IoT is daarbij niet meer weg te denken.
Ook het flexibel en circulair bouwen is in de toekomst van levensbelang. Flexibel bouwen, omdat de vraag naar ruimte ook continu zal wijzigen. Gebouwen moeten aanpasbaar zijn aan hun functie of zelfs naar een andere locatie verplaatst kunnen worden als daar om wordt gevraagd. Materialen moeten hergebruikt kunnen worden, waardoor de levensduur niet meer eindig zal zijn.
Het tempo waarin de sector zich zal ontwikkelen, zal cruciaal blijken voor de mate waarin steden slimmer worden. Daarvoor zijn ook in de bouwwereld zelf nog stappen te maken, zowel op proces- als productniveau. Hierbij valt te denken aan het aantal innovaties dat omarmt wordt, maar ook het op grote schaal flexibel(er) maken van het bouwproces. Zoals tijdens het Insights Live evenement wel bleek, is het echter niet de vraag óf de bouwsector dit soort stappen zal maken, maar vooral wanneer.
